Begrafenissen in de orthodoxie: gebruiken en tradities

Volgens de bijbelse leer kennen orthodoxe christenen drie belangrijke levensfasen: doop, huwelijk en begrafenis. Er is veel bekend over de tradities van doop en huwelijk. Niet iedereen weet hoe je een begrafenis voor een dierbare moet regelen. 

Tradities van orthodoxe christenen tijdens een begrafenis

De voorbereiding van een begrafenis kent bepaalde fasen. Ze worden geassocieerd met de tradities en het bijgeloof van de voorouders. Onder hen zijn:

• De overledene wassen.
• De spiegels in huis afdekken, zodat de ziel niet verstrikt raakt in het kijkglas. De ziel kan niet zelf uit de spiegel komen, dus een ervaren necromancer moet helpen.
• De zandloper in het huis wordt 40 dagen stilgezet om te voorkomen dat de dood komt voor iemand uit hun omgeving.
• Zwart brood en water worden naast de overledene gelegd als terugbetaling van de dood.
• Ze laten alleen ronde sieraden achter, zoals ringen, kettingen en kruizen.
• Geld en juwelen worden vaak in de kist gelegd.
• Een kruis wordt aan de voeten geplaatst.
• Tijdens de herdenking wordt alleen wodka gedronken, en worden de glazen niet gerinkeld.
• Voor de foto van de overledene moeten kaarsen staan om de weg van de ziel naar de andere wereld te verlichten.

De overledene wordt met de voeten eerst uit de kamer gedragen. Volgens sommige geloven moet dit gebeuren door familieleden, maar niet door geliefden. Er is echter geen duidelijke informatie van de kerk hierover.

Wanneer de kist wordt begraven, gooien de familieleden een handvol aarde als teken van afscheid van de overledene.

Hoe de overledenen gekleed zijn

Bij het afscheid van een persoon voor zijn laatste reis, moet speciale aandacht worden besteed aan de kleding. Christelijke voorouders wikkelden het lichaam in een witte lijkwade, zodat de ziel rein zou zijn voor God.

Voor de moderne wereld behoren lijkwaden tot het verleden, dus moet een lichtgekleurd pak of jurk worden gekozen. Bij voorkeur nieuw, of van tevoren klaargemaakt (als de overledene een oude man is die zijn kleren van tevoren heeft klaargelegd).

Ongetrouwde meisjes worden begraven in trouwjurk, jongens in pak. Een witte krans wordt op het hoofd gelegd voor de ziel om een partner te vinden in het hiernamaals.

Getrouwde vrouwen krijgen een hoofddoek om. Zij doen dit zodat de twee uiteinden van de sjaal een kruis vormen tussen hen. Haar haar moet bedekt zijn. De hoofddoek wordt gekozen in een lichte tint, zonder bloemen en versieringen. De make-up moet licht en natuurlijk zijn. 

Als het lichaam om een of andere reden niet gekleed kan worden, wordt het toch in de kist gelegd, bijvoorbeeld in een zak.

Begrafenisdienst

Een van de gebruiken om de overledene naar de andere wereld te begeleiden is de begrafenisdienst. Dit is een begrafenisdienst voor de ziel, die wordt geleid door de priester voordat de overledene naar de andere wereld gaat. Een begrafenis is ook een soort vergeving van zonden. Als deze rite niet wordt uitgevoerd, zal de ziel geen vrede vinden en geen vrede geven aan de geliefden.

Bij de begrafenis wordt het gebed niet in tekst, maar in zang voorgelezen. Bovendien leest de priester tijdens de ceremonie een canon en het evangelie.

Hoewel de meeste overledenen worden begraven, gebeurt dat in drie gevallen niet:

• Als de overledene een ongelovige is. Zij worden begraven volgens de tradities van het geloof waarin de overledene leefde.
• Een persoon die niet gedoopt is. Ze worden begraven volgens de regels van de kerk, buiten de omheining van het kerkhof.
• Zelfmoord. Vanuit christelijk perspectief is zelfmoord een van de zwaarste zonden. Zulke mensen zijn niet welkom in de hemel of in de hel. En volgens de canons worden ze begraven aan de rand van het kerkhof, buiten de poort. Een gebed kan worden gelezen over een zelfmoord als de persoon de zonde heeft begaan terwijl hij geestesziek is. Hiervoor wordt een doktersbriefje dat de ziekte bevestigt aan de priester overhandigd.